ΤΟ ΔΗΜΟΨΗΦΙΣΜΑ ΤΗΣ ΑΚΡΙΝΗΣ

Πρόσφατα, στα παραλειπόμενα του ημερήσιου τύπου, με μικρά γράμματα και όχι με πηχυαίους τίτλους όπως για τα σεξουαλικά σκάνδαλα και τα άλλα κουτσομπολιά, είδα με έκπληξη άρθρο να ανακοινώνει διεξαγωγή τοπικού δημοψηφίσματος. Έκπληκτος επειδή ενώ γνωρίζω πολύ καλά, από τη χώρα που ζω μόνιμα, αυτό το βασικό εργαλείο της άμεσης δημοκρατίας, απόρησα πως έκανε ξαφνικά την εμφάνιση του και στην Ελλάδα, παρά τη ζοφερή έκβαση που είχε στο παρελθόν του από την προηγούμενη κυβέρνηση…

Στη μοναδική χώρα στον κόσμο, την Ελβετία, που εφαρμόζει την πραγματική δημοκρατία, που είναι μόνο η άμεση δημοκρατία, ψηφίζουμε πολλές φορές το χρόνο, όχι μόνο για ανάδειξη κυβερνήσεων και κοινοβουλίων, αλλά και για αποφάσεις διοικητικού και κυβερνητικού χαρακτήρα, μέσω υποχρεωτικών ή από πρωτοβουλία πολιτών, δημοψηφισμάτων. Πολύ συχνά η έκβαση αυτών των δημοψηφισμάτων είναι αντίθετη από τη γνώμη του κοινοβουλίου και της πρότασης της κυβέρνησης, είναι όμως απόλυτα δεσμευτική για τους διοικούντες, που έχουν την υποχρέωση να το εφαρμόσουν!

Στην Ελλάδα της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας, με τη παντοδυναμία της βουλής και της κυβερνητικής παράταξης, το μεν Σύνταγμα προβλέπει τη διεξαγωγή δημοψηφισμάτων κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις, το αποτέλεσμα τους είναι όμως μόνο συμβουλευτικό και όχι δεσμευτικό.

Στην προκειμένη περίπτωση, το λιγνιτωρυχείο βρίσκεται σε απόσταση αναπνοής από τα πρώτα σπίτια της Ακρινής, το λιγνιτικό εργοστάσιο παραγωγής ρεύματος της ΔΕΗ στα 500 μέτρα, ενώ οι πηγές που υδροδοτούν τον οικισμό, όπως και άλλους τρεις γειτονικούς (Άγιο ∆ηµήτριο, Ρυάκιο, Κοιλάδα) και τα γύρω χωράφια, έχουν µολυνθεί µε εξασθενές χρώµιο.

Οι επιπτώσεις έκθεσης σε εξασθενές χρώμιο, στην υγεία του ανθρώπου μπορεί να είναι ανάλογες με τα επίπεδα επιβάρυνσης. Μπορεί να προκαλέσει από στομαχικές διαταραχές και έλκη, βλάβες στα νεφρά και στο συκώτι, ενώ λόγω της συσσωρευτικής του ιδιότητας έχει συνδεθεί με τον καρκίνο του γαστρεντερικού συστήματος.

Με ειδικό νόμο, πριν 11 χρόνια, αποφασίστηκε η μετεγκατάσταση του χωριού, που έχε έτσι κι αλλιώς απαλλοτριωθεί , σε ασφαλές μέρος. Αντί η κυβέρνηση να υλοποιήσει το σχετικό νόμο, μετά 10 ολόκληρα χρόνια απραξίας, προτείνει να μετατραπεί το χωριό σε πράσινο χωριό (στυλ Αστυπάλαιας) με οικολογικά ενεργειακά πάρκα, προνόμια και προοπτική για νέες θέσεις εργασίας και επενδύσεις. Οι κάτοικοι διχάστηκαν, οι μεν τους φάνηκε καλή η πρόταση, οι δε βαρέθηκαν τις παλινωδίες και τα ψέματα, θέλανε την εφαρμογή του νόμου για μετεγκατάσταση. Χωρίς να περιμένουν την απόφαση της προσφυγής τους στο Συμβούλιο της Επικρατείας, αποφάσισαν τη διεξαγωγή τοπικού δημοψηφίσματος.

Ο αναπληρωτής υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Νίκος Παπαθανάσης, στις 11 Ιουλίου 2022, παρέδωσε στον δήμαρχο Κοζάνης, Λάζαρο Μαλούτα, τη βελτιωμένη και τελική πρόταση της κυβέρνησης, στην οποία κλήθηκαν να πουν «ναι» ή «όχι» οι κάτοικοι της Ακρινής.

Σε δυο εκλογικά τμήματα στο Πολύκεντρο της Τοπικής Κοινότητας Ακρινής του Δήμου Κοζάνης και σε δυο κάλπες που είχαν στηθεί στον ίδιο χώρο κλήθηκαν οι 1.394 κάτοικοι να αποφασίσουν για το μέλλον του χωριού τους. Να αποφασίσουν, εάν θα εξακολουθήσουν να διεκδικούν τη μετεγκατάσταση του χωριού ή θα δεχτούν το εναλλακτικό σχέδιο που πρότεινε η Πολιτεία, ενώ θα υπάρχει και η επιλογή του λευκού. Δικαίωμα ψήφου έχουν μόνο οι εγγεγραμμένοι και οι κάτοικοι της τοπικής κοινότητας, που έχουν στην κατοχή τους πιστοποιητικό μόνιμης κατοικίας.

Τη μετεγκατάσταση αποφάσισαν με 466 ψήφους, έναντι 164 της εναλλακτικής πρότασης της κυβέρνησης, οι κάτοικοι της Ακρινής, στο δημοψήφισμα που διεξήχθη την Κυριακή 4 Δεκεμβρίου. Ψήφισαν 640 άτομα, ενώ βρέθηκαν 7 άκυρα και 3 λευκά.

Σύντομα θα φανεί, εάν η σημερινή κυβέρνηση θα σεβαστεί το νόμο και τη θέληση των κατοίκων ή θα φέρει νέα προσκόμματα με αναμονή της απόφασης του Συμβουλίου της Επικρατείας και άλλες κωλυσιεργίες.

Για τους τοπικούς άρχοντες της Αυτοδιοίκησης, το παράδειγμα του Δήμου Κοζάνης, μπορεί όμως να γίνει το εφαλτήριο για περισσότερη δημοκρατία και περισσότερη διαβούλευση με τους κατοίκους, μέσω τοπικών δημοψηφισμάτων, εκεί που υπάρχει διχογνωμία και διχόνοια μεταξύ των.

Το νομικό πλαίσιο για τα τοπικά δημοψηφίσματα: Άρθρο 216: Τοπικά δημοψηφίσματα

Άρθρο 216: Τοπικά δημοψηφίσματα
1. Οι δημοτικές και Κοινοτικές αρχές, προκειμένου να λάβουν απόφαση για σοβαρά θέματα που ανήκουν στη σφαίρα των…

Γιώργος Δ. Καλλιβρούσης

Πηγή:

Εφημερίδα «Πρώτο θέμα»

Εφημερίδα «Το βήμα»

Σελίδα Ακρινής Κοζάνης F/B